Przyciaga wzrok i cieszy owocami: miechunka rozdeta zachwyca w kazdym ogrodzie
Miechunka rozdęta. Fot.: Depositphotos

Zapewne wiele osób, kojarzy tą roślinę ze względu na jej charakterystyczny i unikatowy wygląd. Niewielu jednak entuzjastów ogrodnictwa tak na prawdę zna jej nazwę: miechunka rozdęta, bo o niej mowa to bez wątpienia jedna z tych roślin, która zachwyca swoim niecodziennym wyglądem. Jej owoce otoczone są dekoracyjnymi, papierowymi kielichami przypominającymi małe latarenki, które kwitnąc rozświetlają ogród jaskrawymi, pomarańczowymi i czerwonymi barwami.

Miechunka rozdęta osiąga wysokość 40-60cm. Roślina posiada lekko rozgałęzione, owłosione łodygi. Liście są jajowate, o długości 6-12 cm i szerokości 4-9 cm, z całym lub lekko ząbkowanym brzegiem oraz ukośną nasadą. Na szypułkach o długości 0,6-1,6 cm rozwijają się białe, pięciopłatkowe kwiaty o szerokości 1,0-1,5 cm. Zdecydowanie największą atrakcją miechunki są jej owoce: małe, kuliste jagody, które na jesień pokrywają się szerokim, papierowym, pomarańczowo-czerwonym kielichem. To właśnie ten kształt i kolor kielichów nadały roślinie popularne nazwy w innych krajach takie jak latarnia chińska lub latarnia japońska. Miechunka rozdęta to jedyny gatunek Physalis, który nie pochodzi z Ameryki, ale jest rodzimy dla południowej Europy i południowej Azji1.

Miechunka rozdęta
Miechunka rozdęta
Przepiękne pomarańczowe, papierowe lampiony miechunki
Przepiękne pomarańczowe, papierowe lampiony miechunki

Uprawa i pielęgnacja miechunki rozdętej

Miechunka rozdęta najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych lub półcienistych. Roślina jest wszechstronna, rośnie zarówno na lekkich (piaszczystych), średnich (gliniastych), jak i ciężkich (glinianych) glebach, o ile są dobrze zdrenowane i wilgotne (preferuje pH w zakresie 6,0-7,5).

Roślinę można siać lub sadzić zarówno jesienią, jak i wiosną. Nasiona najlepiej wysiewać na początku wiosny w osłoniętym miejscu, utrzymując temperaturę około 18°C. Kiełkowanie trwa kilka tygodni, po czym roślinę można już przesadzić do gruntu po ustąpieniu ryzyka przymrozków.

Miechunka rozdęta uprawiana w doniczce
Miechunka rozdęta uprawiana w doniczce

Miechunkę rozdętą można z powodzeniem uprawiać w donicach lub skrzynkach, szczególnie pięknie prezentuje się na tarasach i balkonach. Rośliny te mogą osiągać wysokość około 60cm, dlatego ważne jest, aby wybrać doniczkę o odpowiedniej wielkości z odpowiednim drenażem. Uprawa miechunki w doniczce pozwoli nam w pełni kontrolować jej ekspansywny system korzeniowy, który z czasem może stać się inwazyjny w naszym ogrodzie - miechunka potrafi się bardzo szybko rozprzestrzeniać. Dzięki doniczce zapobiegniemy jej niekontrolowanemu rozrastaniu się, jednocześnie ciesząc się jej dekoracyjnymi owocami.

Miechunka jest rośliną prostą w uprawie - nie wymaga intensywnej pielęgnacji po ukorzenieniu się. Podlewanie jest konieczne jedynie podczas ekstremalnych upałów lub długotrwałych susz.

Roślina rzadko jest atakowana przez szkodniki i choroby, ale może być narażona na mszyce, mączliki czy rdzę. Miechunka rozdęta może również służyć jako roślina żywicielska dla septoriozy (choroba grzybowa), co może doprowadzić do zaatakowania innych roślin uprawianych w ogrodzie z rodziny psiankowatych, jak np.: pomidory, ziemniaki czy bakłażany.

@urbangreenery0 Physalis aka Golden Berry! I am growing this plant in my greenstalk planter. Unfortunately this one fell onto the ground when i accidentslly touched it. It is too unripe to be eaten yet but I wanted to share! #goldenberry #physalis #gooseberry #incaberry #plant #gardening #balconygarden #fruit ♬ BIRDS OF A FEATHER sped up - Dear.angel.lacy14

Zastosowanie miechunki rozdętej

Zbiory owoców miechunki mogą rozpoczynać się już w lipcu w cieplejszych latach, w chłodniejszych: od września do października. Owoce należy zbierać przed pierwszymi przymrozkami, gdyż mogą one zniszczyć plony. Dojrzałe owoce mają jaskrawo pomarańczową lub czerwoną barwę i są gotowe do zbioru, gdy kielichy zaczynają się otwierać.

Miechunka rozdęta to roślina nie tylko bardzo atrakcyjna wizualnie, ale również praktyczna. Jej owoce są jadalne i mają zastosowanie w kuchni oraz w medycynie ludowej a dekoracyjne kielichy bez wątpienia dodają uroku suchym bukietom i kompozycjom kwiatowym.

Warto podkreślić, że ekstrakty z owoców i kielichów miechunki rozdętej są wymienione w bazie danych Cosmetic Ingredient Database2 (CosIng) Komisji Europejskiej jako składniki kosmetyczne (CAS Nr 90082-67-0). Ekstrakty te są wykorzystywane w produktach do pielęgnacji skóry: pomagają w jej ochronie, łagodzą podrażnienia jak również hamują jej starzenie1. Dzięki tym właściwościom miechunka rozdęta jest cennym składnikiem w kosmetykach pielęgnacyjnych.

Użycie kielichów i owoców miechunki rozdętej zostało po raz pierwszy w historii odnotowane w "Shennong Bencaojing" w Chinach, jest to chińska księga o rolnictwie i roślinach leczniczych, tradycyjnie przypisywaną Shennongowi. Naukowcy uważają, że tekst jest kompilacją tradycji ustnych, spisaną między 206 p.n.e. a 220 n.e. Następnie zostały one uwzględnione jako ważne tradycyjne chińskie lekarstwo w "Bencao Gangmu" autorstwa Li Shizhena, opublikowanym w 1596 roku, będącym jednym z najważniejszych tekstów medycyny chińskiej, zawierającym szczegółowe informacje o zastosowaniach leczniczych roślin3.

Źródła i przypisy:

  1. Popova, Venelina, Ivanova, Tanya, Stoyanova, Magdalena, Mazova, Nadezhda, Dimitrova-Dyulgerova, Ivanka, Stoyanova, Albena, Ercisli, Sezai, Assouguem, Amine, Kara, Mohammed, Topcu, Hayat, Farah, Abdellah, Elossaily, Gehan M., Shahat, Abdelaaty A. and Shazly, Gamal A.. "Phytochemical analysis of leaves and stems of Physalis alkekengi L. (Solanaceae)" Open Chemistry, vol. 20, no. 1, 2022, pp. 1292-1303. https://doi.org/10.1515/chem-2022-0226
  2. CosIng to baza danych Komisji Europejskiej zawierająca informacje o substancjach i składnikach kosmetycznych. Zawiera nazwy składników kosmetyków stosowane do oznakowania, zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1223/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Dyrektywą Kosmetyczną 76/768/EWG. Baza umożliwia wyszukiwanie składników według numerów CAS, ELINCS lub EINECS i zawiera zarówno aktualne, jak i historyczne dane.
  3. Yang J, Sun Y, Cao F, Yang B, Kuang H. Natural Products from Physalis alkekengi L. var. franchetii (Mast.) Makino: A Review on Their Structural Analysis, Quality Control, Pharmacology, and Pharmacokinetics. Molecules. 2022 Jan 21;27(3):695. doi: 10.3390/molecules27030695. PMID: 35163960; PMCID: PMC8840080.