Niecierpek nowogwinejski - uprawa, wygląd i pielęgnacja

Niecierpek nowogwinejski - uprawa, wyglad i pielegnacja
Zdjęcie autora artykułu
Zuzanna Majewska

Niecierpek nowogwinejski ('Impatiens hawkeri') jest rośliną jednoroczną z rodziny balsaminowatych ('Balsaminaceae'). Pochodzi z Wysp Salomona i Nowej Gwinei. Charakteryzuje się kępiastą formą, osiągając wysokość od 15 do 50 cm. Roślina ta wyróżnia się wieloma odmianami i bywa mylona z niecierpkiem pospolitym.

Niecierpek nowogwinejski doskonale sprawdzi się w koszach wiszących, kontenerach, jako roślina akcentująca na patio, przy basenach czy w małych przestrzeniach. W grupach tworzy efektowne obrzeża lub nasadzenia fundamentowe, przyciągając motyle.

Wygląd rośliny

Czerwone kwiaty niecierpka nowogwinejskiego
Czerwone kwiaty niecierpka nowogwinejskiego

Kwiaty niecierpka nowogwinejskiego pojawiają się od wiosny do jesieni, przyjmując barwy od pomarańczowej przez różową, purpurową, czerwoną, aż po białą. Kwiaty są pojedyncze, na długich szypułkach, z wyraźnie zaznaczonym ostrym końcem płatków. Liście mają charakterystyczne, ząbkowane brzegi i mogą przybierać odcienie zieleni z domieszką brązu lub purpury, a ich spód często jest czerwony lub purpurowy.

Uprawa i pielęgnacja

Preferuje stanowiska od pełnego słońca do głębokiego cienia, najlepiej jednak sprawdza się w półcieniu. Wymaga dobrze przepuszczalnej, wilgotnej gleby bogatej w materię organiczną. Dla optymalnego kiełkowania nasion gleba powinna mieć temperaturę w przedziale 21-24°C. Roślina ta wymaga obfitego podlewania, zwłaszcza na stanowisku w pełnym słońcu, tak aby gleba była wilgotna, ale nie w pełni przemoczona. W gorące letnie miesiące może to oznaczać codzienne, głębokie podlewanie. Podłoże pod uprawę niecierpka nowogwinejskiego powinno mieć odczyn pH w zakresie 5.5-6.5. Niecierpki nowogwinejskie nie wymagają intensywnego nawożenia i są podatne na uszkodzenia przez wysokie stężenia soli rozpuszczalnych, dlatego należy nawozić je umiarkowanie. Jeśli w glebie jest już nawóz przed posadzeniem, nie należy stosować dodatkowego nawożenia przez pierwsze dwa do trzech tygodni po przesadzeniu lub do momentu, gdy korzenie dotrą do boków doniczki. Jeśli nie było wstępnego nawożenia, należy zacząć nawozić roślinę wraz z pierwszym podlewaniem.

Niecierpek nowogwinejski (łac. Impatiens hawkeri)
Nazwa łacińskaImpatiens hawkeri
Grupa roślinRośliny jednoroczne
Wysokość15-50cm
StanowiskoSłoneczne, Półcień
Wilgotność glebyGleba wilgotna
PodłożeBogate w materię organiczną (o pH w zakresie 5.5-6.5)
Okres kwitnieniaIV, V, VI, VII, VIII, IX
SadzenieWiosna
Strefa mrozoodporności10a-12b

Choroby i szkodniki

Niecierpki nowogwinejskie są podatne na choroby grzybowe i wirusowe, które mogą stanowić dla nich zagrożenie. Wśród najczęstszych problemów występuje zgnilizna korzeni i łodyg spowodowana przez patogeny takie jak Pythium, Phytophthora (rodzaj organizmów zaliczanych do lęgniowców) oraz grzyby rodzaju Rhizoctonia. Ponadto, liście mogą być atakowane przez grzyby z rodziny Myrothecium powodując plamistość liści.

Z kolei choroby wirusowe, takie jak wirus nekrotycznej plamistości niecierpka (INSV) oraz wirus brązowej plamistości pomidora (TSWV), również mogą infekować niecierpki nowogwinejskie! Objawy obejmują czarne plamy lub zmiany na łodydze lub liściach, karłowacenie, zdeformowany wzrost i całkowite zamieranie rośliny. Jedynymi sposobami na kontrolę tych poważnych chorób jest usuwanie zainfekowanych roślin oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się ich. Wirusy te mogą atakować szeroki zakres roślin więc wiele roślin w naszym ogrodzie i wokół niego może być źródłem infekcji. Tospowirusy TSWV i INSV występują na niecierpkach zwłaszcza na przedwiośniu i wiosną, bardzo często łącznie. Latem i jesienią objawy chorobowe występują rzadko.

Należy zwrócić również szczególną uwagę na monitorowanie rośliny pod kątem wciornastków, ponieważ mogą one bezpośrednio uszkadzać liście i kwiaty niecierpków, powodując bliznowacenie i deformacje. Ich główne zagrożenie polega również na przenoszeniu wymienionych wcześniej wirusów INSV i TSWV. Wciornastki muszą żerować na zainfekowanych tkankach roślin jako larwy, aby nabyć wirusa, stając się nosicielami na resztę życia. Oprócz samych wciornastków również i popularne mszyce mogą atakować niecierpka nowogwinejskiego.

Rozmnażanie niecierpka nowogwinejskiego

Rozmnażanie niecierpka nowogwinejskiego można przeprowadzić na kilka sposobów, głównie przez sadzonki pędowe, podział rośliny lub nasiona.

Rozmnażanie przez sadzonki pędowe

Rozmnażanie takie jest najpopularniejszą i najłatwiejszą metodą rozmnażania niecierpka nowogwinejskiego. Oto, jak to zrobić:

Rozmnażanie przez podział

Rozmnażanie przez podział jest odpowiednie dla starszych, dobrze rozwiniętych roślin i najlepiej jest je wykonywać wiosną.

Popularne odmiany niecierpka nowogwinejskiego

Wśród licznych odmian tej rośliny, każda wyróżnia się unikalnymi cechami, od koloru kwiatów po odporność na choroby. Oto niektóre z odmian, które można znaleźć w uprawie:

Obejrzyj jak niecierpek nowogwinejski prezentuje się "na żywo"

@rabaskongrabas Beautiful New Guinea Impatiens Flowers. #foryoupage #scenery #tiktok #plants #fypシ #fyp #tiktokvideo #nature #garden #landscape #canadatiktok #toronto #canada?? ♬ Can’t Touch This - The Greatest Hit Squad